Κατά τις τελευταίες ώρες, οι συνομιλίες για το κλίμα της COP27 φάνηκε να προσανατολίζονται στη δημιουργία ενός ταμείου για την αντιμετώπιση των «απωλειών και ζημιών» από την κλιματική αλλαγή, αλλά η πρόοδος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών και την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα αποδείχθηκε δύσκολο να επιτευχθεί, δήλωσαν ειδικοί σε θέματα πολιτικής.
Ένα προσχέδιο συμφωνίας κατά τη σύνοδο κορυφής στην πλούσια σε φυσικό αέριο Αίγυπτο τόνισε τη δύσκολη οικονομική και γεωπολιτική κατάσταση που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες και η οποία επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την άνοδο της στάθμης τη θάλασσας.
Το σχέδιο συμφωνίας, στο οποίο σχεδόν 200 χώρες πρέπει να συναινέσουν, τονίζει τον φαύλο κύκλο στον οποίο βρίσκονται, κυρίως οι αναπτυσσόμενες χώρες καθώς «οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιδεινώνουν την παγκόσμια ενεργειακή και επισιτιστική κρίση και το αντίστροφο».
Ο Σάιμον Λιούις, καθηγητής στο University College του Λονδίνου, δήλωσε ότι οι οικονομικές πιέσεις έχουν αυξηθεί στις κυβερνήσεις από την COP26 στη Γλασκώβη, όπου οι χώρες κλήθηκαν να εντείνουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον πιο φιλόδοξο στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού, δηλαδή στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Η εισβολή του γίγαντα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, της Ρωσίας, στην Ουκρανία -που προκάλεσε κυρώσεις- αύξησε τις τιμές της ενέργειας, ενώ οι καταστροφές που προκλήθηκαν από την υπερθέρμανση προσέθεσαν ένα ακόμη επίπεδο κρίσης, είπε.
Η επιδείνωση των κλιματικών επιπτώσεων, ο πληθωρισμός και τα υψηλότερα επιτόκια «καθιστούν τις χώρες πιο υπερχρεωμένες και σε δύσκολη θέση – και όλα αυτά αποτυπώνονται» στις συνομιλίες της COP27, δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Φέτος, χώρες από το Πακιστάν έως τη Νιγηρία έχουν βιώσει πρωτοφανείς πλημμύρες, ενώ περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι στο χτυπημένο από την ξηρασία Κέρας της Αφρικής βρίσκονται σε σοβαρή επισιτιστική κρίση, με ορισμένους στη Σομαλία να βρίσκονται στα πρόθυρα του λιμού.
«Αυτή η COP έδωσε έμφαση στις κλιματικές επιπτώσεις περισσότερο από κάθε άλλη. Η εστίαση στις απώλειες και τις ζημιές σίγουρα το αντανακλά αυτό», δήλωσε ο David Waskow, διευθυντής της διεθνούς πρωτοβουλίας για το κλίμα στο Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων με έδρα τις ΗΠΑ.
«Οι όλο και πιο σοβαρές επιπτώσεις που βλέπουμε σε όλο τον κόσμο έχουν πραγματικά τραβήξει την προσοχή του κόσμου», πρόσθεσε.
Οι ολοένα και σκληρότερες επιπτώσεις των πλημμυρών, των ξηρασιών και των καταιγίδων στους φτωχότερους του κόσμου ώθησαν έναν συνασπισμό 134 αναπτυσσόμενων χωρών που συμμετείχαν στις συνομιλίες να απαιτήσει ένα ταμείο που θα τους βοηθήσει να αποκαταστήσουν και να ανακάμψουν από τις απώλειες που βιώνουν.
Αυτό φαίνεται πιθανό να συσταθεί στην COP27, αν και οι λεπτομέρειες του τρόπου λειτουργίας του και του ποιος θα πληρώνει σε αυτό θα αφεθούν στις κυβερνήσεις να αποφασίσουν τουλάχιστον το επόμενο έτος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρχικά κράτησαν αποστάσεις από τις συνομιλίες, αφού αρχικά αρνήθηκαν να υποστηρίξουν ένα ταμείο, υπό τον φόρο ότι θα αναγκαστούν να καταβάλουν αποζημίωση για τις ιστορικά υψηλές εκπομπές τους.
Στη συνέχεια έδειξαν ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον και κυρίως αφότου η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε αντίθεση με την αρχική απροθυμία της, ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι θα υποστηρίξει τη δημιουργία ενός ταμείου, υπό την προϋπόθεση ότι οι χώρες θα εντείνουν επίσης τις προσπάθειές τους για τη μείωση των εκπομπών και τη διατήρηση του ορίου του 1,5C.
Η αναμενόμενη συμφωνία για τις απώλειες και τις ζημίες στην COP27 καθιστά σαφές ότι ένα νέο ταμείο θα χρηματοδοτείται από διάφορες πηγές, όπως οι αναπτυξιακές τράπεζες και οι καινοτόμοι φόροι, και δεν θα περιορίζεται σε συνεισφορές από τις πλούσιες βιομηχανικές χώρες.
Ένα ρήγμα κατά τη συζήτηση άνοιξε σχετικά με τις εκκλήσεις της ΕΕ και άλλων δωρητών προς τις αναδυόμενες οικονομίες με μεγάλες εκπομπές ρύπων, ιδίως την Κίνα, να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να συμμετέχουν στο ταμείο.
Ωστόσο, αναλυτές δήλωσαν ότι οι συζητήσεις αυτές θα μπορούσαν να γίνουν αφού συσταθεί το ταμείο και στο ευρύτερο πλαίσιο του καθορισμού ενός νέου στόχου για τη χρηματοδότηση του κλίματος, ο οποίος πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2025.
Ορυκτά καύσιμα
Η πρόοδος προς τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων -και των συνακόλουθων εκπομπών που επηρεάζουν το κλίμα- ήταν λιγότερο σαφής στην προτεινόμενη συμφωνία.
Το σχέδιο συμφωνίας της COP27 ανέφερε ότι οι αυξανόμενες παγκόσμιες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης ανάκαμψης από την πανδημία του κορονοϊού, «δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα για οπισθοχώρηση, οπισθοδρόμηση ή μείωση των προτεραιοτήτων της δράσης για το κλίμα».
Όμως, καθώς η σύνοδος κορυφής οδεύει προς την ολοκλήρωσή της, η διατύπωση σχετικά με τη σταδιακή μείωση των ορυκτών καυσίμων δεν είχε ακόμη συμπεριληφθεί, με το κείμενο να περιέχει μόνο την έκκληση της Γλασκώβης να μειωθεί ο αμείωτος άνθρακας.
Χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία, με σημαντικά αποθέματα ορυκτών καυσίμων, έχουν δηλώσει ότι σχεδιάζουν να συνεχίσουν να παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο για να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση, ενώ ορισμένες αφρικανικές χώρες εξετάζουν την ενίσχυση των εξαγωγών, ιδίως προς την Ευρώπη.
Το Σάββατο, ένας συνασπισμός «χωρών με υψηλές φιλοδοξίες» -συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μικρών νησιωτικών κρατών, λατινοαμερικανικών και ευρωπαϊκών κρατών- δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να δεσμευτούν στην COP27 να κάνουν περισσότερα για να μειώσουν τις εκπομπές σύμφωνα με τον στόχο του 1,5C, καθώς και να συμφωνήσουν σε ένα ταμείο ζημιών και απωλειών.
Η Susana Muhamad, υπουργός Περιβάλλοντος της Κολομβίας, δήλωσε ότι τα δύο αυτά πράγματα πρέπει να συμβούν μαζί.
Ο Τομ Έβανς, σύμβουλος πολιτικής της δεξαμενής σκέψης E3G με έδρα το Λονδίνο, δήλωσε ότι εάν η διατύπωση σχετικά με τη σταδιακή μείωση των ορυκτών καυσίμων δεν συμπεριληφθεί στα αποτελέσματα της COP27, η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος θα αυξηθεί το επόμενο έτος.
Χρειάζεται καινοτομία για να επιταχυνθεί το έργο της δράσης για το κλίμα, είπε, είτε στρέφοντας προς έναν έκτακτο φόρο στα κέρδη από ορυκτά καύσιμα για να συμβάλει στην πληρωμή των απωλειών και των ζημιών είτε μεταρρυθμίζοντας τα παγκόσμια πιστωτικά ιδρύματα, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, για την καλύτερη κατεύθυνση της χρηματοδότησης.
moneyreview.gr με πληροφορίες από reuters
Διαβάστε επίσης:
Η Σύνοδος για Κλίμα αλλάζει το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και την EIB
Μακρινό σενάριο η συμφωνία για το κλίμα: Ποια θέματα εκκρεμούν
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
